۳ مانع جهانی شدن صنعت بهداشتی و آرایشی ایران
هما میرزایی- ارزش کل صنعت بهداشتی و آرایشی داخلی در ایران حدود ۱۵۲هزار میلیارد تومان برآورد میشود که معادل دودرصد از تولید ناخالص داخلی کشور است. این صنعت به دلیل ممنوعیت واردات محصولات آرایشی و بهداشتی طی سالهای اخیر توانسته است با افزایش تولید داخلی جای خالی برندهای خارجی را تا حدودی پر کند و سهم مهمی از بازار داخلی و همچنین بازار کشورهای همسایه را به خود اختصاص دهد. به گفته تولیدکنندگان و کارشناسان حوزه مواد بهداشتی، آرایشی و شوینده، محصولات تولید داخلی در این حوزه از نظر کیفی از وضعیت قابلقبولی برخوردار هستند و قابلیت صادرات به کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپایی را دارند. با این حال، مانند بسیاری از صنایع دیگر موانع بسیاری بر سر راه تولید این محصولات قرار دارد؛ برای مثال می توان به چالش تامین ارز و مواد اولیه، نوسانات ارزی و قیمتگذاری دستوری اشاره کرد.
به گزارش جهانصنعتنیوز، معضل اصلی تولیدکنندگان مواد بهداشتی و آرایشی قیمتگذاری دستوری و عدمتناسب آن با نرخ تورم است، بهطوری که افزایش قیمت سالانه این محصولات نمیتواند خسارتهای ناشی از تورم را برای تولیدکنندگان جبران کند. یکی دیگر از موانع موجود بر سر راه تولید این محصولات، وجود کالای قاچاق در بازار است که به دلیل عدموجود نظارت در بسیاری از موارد کالاها تقلبی وارد کشور شده و علاوهبر گرفتن فرصت از تولیدکننده داخلی باعث بهوجود آمدن مشکلات جدی سلامتی برای مصرفکنندگان میشود.در ارتباط با وضعیت این صنایع با علی نقیب، بنیانگذار شرکت داروگر که از قدیمیترین و نامآشناترین تولیدکنندگان محصولات بهداشتی و آرایشی است، گفتوگویی انجام دادیم که در ادامه خواهید خواند.
در حال حاضر وضعیت تامین مواد اولیه در حوزه تخصصی شما که صنایع بهداشتی و آرایشی است، به چه صورت است؟
چندین ماه است که واردات مواد اولیه برای تمام شرکتها و صنایع داخل کشور که شامل صنعت تولید بهداشتی و آرایشی نیز میشود، دچار معضلات بیشتری از قبل شده است. از طرفی ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه را تخصیص نمیدهند و از طرفی هم مهلت تامین ارز تخصیص دادهشده از ۳ماه به ۲۰روز کاهش پیدا کرده است.
از سوی دیگر، به دلیل عدم وجود نقدینگی کافی و سیاستهای انقباضی بانکها واردات و تامین مواد اولیه سختتر از گذشته شده است. اینها موانعی است که بر سر راه تولید در کشور قرار دارد و این کار را سختتر از گذشته کرده است.
بازارهای صادراتی محصولات بهداشتی و آرایشی تولید ایران را چطور ارزیابی میکنید؟
تولیدات ایران در حوزه محصولات بهداشتی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و به این دلیل بازارهای صادراتی خوبی داریم. صادرات عمدتا به کشورهای همسایه صورت میگیرد و تعدادی شرکت حتی به کشورهای اروپایی هم محصول میفرستند. اما به هر حال تحریمهای بینالمللی و عدم عضویت ایران در FATF باعث بهوجود آمدن محدودیتهای بسیاری شده و امکان رقابت با رقبای منطقهای را از ما سلب کرده است. همچنین برگرداندن پول بهدست آمده از صادرت نیز به دلیل تحریمها خود مشکلی بزرگ است. امیدوار هستیم دولت برای این معضلات بزرگ چارهاندیشی کند تا بتوانیم از این مزیت رقابتی استفاده کنیم، چراکه بسیاری از محصولات تولیدی ما از محصولات کشوری مانند ترکیه بهتر هستند. در حقیقت مزیت اصلی محصولات تولید ایران کیفیت بالا در کنار قیمت پایین است.
نظر تولیدکنندگان صنایع بهداشتی و آرایشی در مورد تکنرخی شدن ارز چیست؟ آیا این اتفاق میتواند کمکی به تولید و صادرات کند؟
به عنوان یک تولیدکننده بهشدت با این موضوع موافق هستم. اگر از قیمتگذاری دستوری رها شویم و بازار شکل رقابتی به خود بگیرد و ارز نیز تکنرخی شود، مطمئن باشید تمام فسادها و رانتهای اقتصادی را که میبینیم از بین خواهند رفت. این موضوع حتی میتواند به کاهش قیمت تمامشده محصولات و در نتیجه کاهش قیمت مصرفکننده نیز منجر شود.
آیا بازار داخلی تولیدات بهداشتی و آرایشی مورد رضایت تولیدکنندگان قرار دارد؟
بله، بازار داخلی به دلیل کیفیت خوب محصولات و قیمت مناسب آنها در مقایسه با اجناس خارجی از وضعیت قابلقبولی برخوردار است اما به دلیل مشکلاتی همچون کمبود نقدینگی و سیاستهای انقباضی بانکها که به مانعی بر سر راه تولید تبدیل شدهاند، پول به جای صرف شدن در صنایع مولد به سمت صنایع غیرمولد میرود و تولید داخلی با مشکل مواجه میشود. در حال حاضر، با وجود این حجم تورم و این سیاستهای اشتباه ورود به عرصه تولید برای کسی صرفه و توجیه اقتصادی ندارد.